Czy istnieje dieta na dobre samopoczucie? Jedz na zdrowie!
O wpływie diety na zdrowie psychiczne i samopoczucie mówi się dużo, a jednak ten aspekt wciąż pozostaje niedoceniany. Niesłusznie, ponieważ dobrze skomponowana, zbilansowana dieta, bogata w odpowiednie proporcje składników odżywczych, makro- i mikroelementów ma pozytywny wpływ na zdrowie i dobry humor. Dieta może zapobiegać wielu chorobom, dlatego zamiast łykać tabletki, suplementy „na wszystko”, witaminy na zdrowie i kapsułki na lepsze samopoczucie, lepiej dokładnie przyjrzeć się temu, co znajduje się na talerzu. Z artykułu dowiesz się jak regulować dietą samopoczucie oraz które witaminy i minerały są niezbędne dla zachowania zdrowia psychicznego.
Jak dieta wpływa na zdrowie i samopoczucie
Jedzenie, oprócz tego, że ma dostarczać energii, musi być pełnowartościowe, a posiłki powinny być tak skomponowane, by zaspokajały zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze. Przeciętne zapotrzebowanie kaloryczne dla osób o umiarkowanej aktywności fizycznej wynosi 2000 kcal dla kobiety i 2500 kcal dla mężczyzny. W tym 50-70% wartości energetycznej powinny stanowić węglowodany (ale cukry proste tylko 10-20%), minimalna zawartość tłuszczu w diecie to 15–20%, maksymalnie 30–35%, białko natomiast 10-15%. Są to wartości uśrednione, a proporcje zależą od stylu życia, aktywności fizycznej i celu diety. Odpowiednia ilość białka, tłuszczu i węglowodanów umożliwia prawidłowy rozwój mięśni i innych tkanek, również mózgu oraz całego układu nerwowego.
W posiłkach nie może zabraknąć żadnych istotnych mikro- i makroelementów, do których należą witaminy i minerały odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i hormonalnego. Do tych najistotniejszych mających wpływ na psychiczne samopoczucie zaliczamy: witaminy z grupy B, witamina E, kwasy omega-3, magnez, cynk, selen, mangan i wiele innych.
Wszystkie witaminy i minerały są istotne dla zdrowia, a ich niedobory mają wpływ na funkcjonowanie organizmu i mogą mieć udział w rozwoju depresji, nerwicy, lęków, problemów z koncentracją, a u dzieci wad rozwojowych układu nerwowego.
Dieta a samopoczucie – dlaczego zdrowe odżywianie się jest ważne?
System nerwowy jest bardzo skomplikowanym układem, a jednocześnie niezwykle podatnym na rozchwianie i niedobory. Regulowanie samopoczucia dietą jest możliwe, a w niektórych przypadkach to jeden z elementów terapii. Oczywiście sama dieta nie może zastąpić leczenia, jednak jest jego istotnym aspektem.
-
Wszystkie produkty zawierające węglowodany złożone są paliwem dla mózgu, zapewniającym mu energię. Wskazane są zwłaszcza produkty pełnoziarniste i razowe zawierające oprócz węglowodanów również dużo witamin z grupy B.
-
Mięso oraz ryby dostarczają tryptofan i fenyloalaninę, czyli aminokwasy niezbędne do powstawania neuroprzekaźników m.in. dopaminy, noradrenaliny, adrenaliny czy serotoniny, odpowiedzialnych za regulację między innymi nastroju, odczuwanie przyjemności lub motywacji do działania.
-
Ryby zawierają dużo cynku i selenu, pierwiastków odpowiedzialnych za wydzielanie endorfin, a kwasy omega-3 są niezbędne dla prawidłowej pracy mózgu.
-
Dieta na dobry humor musi być też wzbogacona o kasze gruboziarniste, orzechy, migdały, pestki dyni i sezamu. Wskazane produkty są bogate w magnez i mangan, pierwiastki które są niezbędne do wytwarzania neuroprzekaźników.
-
W rybach, jajach, produktach pełnoziarnistych oraz w niektórych warzywach i owocach znajdziesz wiele witamin z grupy B. Witaminy te mają ogromny wpływ na system nerwowy, a jeżeli mielibyśmy wymienić najważniejsze składniki diety regulującej samopoczucie, byłyby to właśnie witaminy z grupy B: witamina B1, B2, PP (B3), B6, B12 i kwas foliowy (B9).
Regulowanie samopoczucia – dieta i czynności, których należy unikać.
Jeżeli istnieją składniki pokarmowe wpływające pozytywnie na nastrój i zdrowie, to rzecz jasna są i takie o negatywnym wpływie. Niehigieniczny tryb życia, brak aktywności fizycznej i zła dieta wystarczą, by psychika zaczęła szwankować. O tym, jak dbać o psychiczną higienę pisaliśmy między innymi tutaj. A czego unikać?
-
Palenia papierosów i nadużywania alkoholu.
-
Przebywania w słabo oświetlonych i dusznych pomieszczeniach.
-
Nadużywania napojów energetycznych i kawy. Kawa ma pozytywny wpływ na samopoczucie, ale nie powinna być nadużywana.
-
Spożywanie nadmiernej ilości słodyczy i prostych węglowodanów.
-
Spożywanie tłustych potraw i żywności fast-food.
Wprowadzając w życie dietę na dobre samopoczucie, nie trzeba narzucać sobie rygorystycznych ram i wyszukiwać skomplikowanych przepisów kucharskich, wymagających wielu godzin spędzanych w kuchni. Witaminy i minerały na dobre samopoczucie znajdują się przede wszystkim w warzywach i owocach, a zdrowe menu powinno obejmować również ryby, nabiał, produkty pełnoziarniste oraz chude mięso.
W przypadku diet wegetariańskich i wegańskich należy poszukać pełnowartościowych nieodzwierzęcych zamienników, które dostarczą wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Dopiero w razie niedoborów można sięgnąć po suplementy diety, jednak te nie powinny zastępować racjonalnej i zbilansowanej diety.
Jedz zdrowo, na zdrowie i na dobry humor!