Metoda Warnkego – jak lepiej słyszeć, mówić i czytać
Metoda Warnkego jest treningiem słuchowym zalecanym w coraz częściej diagnozowanych zaburzeniach centralnego przetwarzania słuchowego.
Wiele przypadków trudności w nauce, tj. trudności w pisaniu i czytaniu, a także problemów w rozwoju mowy, problemów językowych, zaburzeń artykulacji ma swoje źródło w centralnym zaburzeniu przetwarzania słuchowego (Central Auditory Processing Disorders, CAPD). O takim zaburzeniu mówimy wtedy, gdy słuch obwodowy, fizyczny jest w normie, ale zaburzone jest przetwarzanie bodźców słuchowych na poziomie mózgu, który nie potrafi prawidłowo rozpoznawać i interpretować dźwięków. Problemy z przetwarzaniem słuchowym mogą zaburzać prawidłowy proces uczenia się za pomocą słuchu i skutkować obniżonymi wynikami szkolnymi. Trudności te uwidaczniają się głównie w sytuacjach trudnych akustycznie (sygnał bardzo złożony, słabej jakości, mowa zniekształcona przez hałas, słaba akustyka pomieszczenia).
Objawy zaburzeń centralnego przetwarzania słuchowego, to przede wszystkim:
- opóźniony rozwój mowy,neurologopeda
- trudności z konstruowaniem płynnych wypowiedzi,
- ubogie słownictwo,
- zaburzenia intonacji i głosu,
- błędy artykulacyjne, ubezdźwięcznianie dźwięcznych głosek,
- trudności z dobrym słyszeniem w szumie,
- skupianie uwagi na głosie mówiącego, a nie na słyszanych treściach,
- trudności ze zrozumieniem złożonych poleceń, pytań, zwłaszcza kiedy nie są kierowane bezpośrednio do dziecka,
- zmęczenie po przebywaniu w hałaśliwym miejscu,
- nadwrażliwość na głośne dźwięki lub określone tony,
- częste, silne bóle głowy,
- trudności z zapamiętaniem i powtarzaniem usłyszanej informacji, sekwencji dźwięków, zdań, nowych wyrazów, trudności z uczeniem się na pamięć i zapamiętywaniem (na przykład imion, dni tygodnia),
- trudności w czytaniu.
Objawy centralnych zaburzeń słuchu mogą wahać się od łagodnych do ciężkich, przybierając różne formy.
Metoda Warnkego jest treningiem słuchowym, przeznaczonym właśnie dla osób z zaburzonym centralnym przetwarzaniem słuchowym, z zaburzoną mową i wymową na tle zaburzeń centralnego przetwarzania słuchowego, z ryzykiem dysleksji i dysleksją. Celem metody jest poprawa sprawności wyższych funkcji słuchowych w oparciu o plastyczność układu nerwowego .
Badania wskazują, że dzięki automatyzacji funkcji podstawowych wspomagane jest uczenia się i prawidłowy rozwój procesów poznawczych. Dzięki metodzie usuwamy źródło problemu, a nie objawy. Metoda Warnkego udostępnia narzędzia potrzebne zarówno do diagnozy, jak i treningu w warunkach gabinetowych i domowych. Ćwiczenia wykonywane podczas terapii służą rozwijaniu i automatyzacji przetwarzania spostrzeżeń wzrokowych, słuchowych oraz zdolności motorycznych. Trenowana jest także lateralizacja określonych funkcji.
Dzięki urządzeniu BUP (Brain Boy Professional) możemy zmierzyć funkcje podstawowe (wzrokowe, słuchowe i motoryczne) i stopnień ich automatyzacji.
Na podstawie diagnozy możemy opracować plan treningu, odpowiedni do wyników dziecka i zalecanych wartości docelowych. BUP posiada bowiem normy w odniesieniu do grupy kontrolnej dla dzieci w wieku 5-12 lat i dla dorosłych.
BUP może być używany do testowania i treningu następujących funkcji podstawowych:
- określanie progu kolejności bodźców wzrokowych i słuchowych;
- słyszenie kierunkowe; Warnke
- różnicowanie tonów;
- synchroniczne wystukiwanie rytmu;
- czas reakcji z wyborem;
- rozpoznawanie wzorca częstotliwości;
- rozpoznawanie długości tonu.
Sam trening składa się z dwóch części:
1. Automatyzacji funkcji podstawowych (urządzenia BUP, BBU).
Dzięki urządzeniu Brain-Boy Universal (BBU) możliwy jest trening domowy (umożliwiamy wypożyczenie urządzenia). Poszczególne gry odpowiadają poszczególnym krokom diagnostycznym Zadania przypominają proste gry komputerowe, podczas których, jeśli dziecko dobrze sobie radzi, poziom trudności jest stopniowo podwyższany. Trening kształtuje m.in. umiejętności: słyszenia kierunkowego, odróżniania wysokości oraz długości dźwięków (tonów), rozpoznawania wzorców (podawanych drogą wzrokową, słuchową), prawidłowego, szybkiego reagowania na bodźce.
2. Automatyzacji koordynacji półkul mózgowych (lateralizacja półkul) przez trening lateralny oparty na urządzeniu Audio4Lab.
Badania wykazują, że u podstaw zaburzeń słyszenia centralnego leży niedostateczna koordynacja półkul mózgowych. Trening lateralny powoduje wzmacnianie istniejących połączeń neuronowych i tworzenie nowych. Można przeprowadzić tremnig lateralny słuchowy i wzorkowy lub oba jednocześnie. Trening lateralny słuchowy polega na mówieniu i czytaniu synchronicznym. Podczas czytania pacjent słyszy dźwięk z płyty lub głos terapeuty przemieszczający się w słuchawkach z jednej strony na drugą, a jego własny głos przeplata się z głosem terapeuty. Płynięcie dźwięku z jednego do drugiego ucha stymuluje obie półkule mózgowe do intensywnego wysiłku i koordynuje ich pracę.Ttrening wzrokowy przeprowadzony jest za pomocą zaciamniających się stopniowo okularów.
Efektem treningów metodą Warnkego są:
- lepsza wyrazistość artykulacyjna
- lepsza autokontrola słuchowa
- dłuższa uwaga
- poprawa pamięci słuchowej
- poprawa prozodii ( akcent wyrazowy, zdaniowy, intonacja, modulacja głosu)
- lepsze wyniki w nauce, w tym poprawa płynności czytania i pisania.
Anna Banaszczyk – Susłowicz